سرای حلمی

عشق باشد نکته ی هستی عزیز
چون بگیری نکته را رستی عزیز

 عشق از رنج آید و رنجست گنج
گنج از رنج آید و عشق است رنج

در ره این نکته سرگردان شدم
قرنها خندیدم و گریان شدم

تا نهایت رازها مکشوف شد
جان دیوانه به حق مشعوف شد

بعد قرنی از خمار و از فراق
صبر و طاقت گشت چون از درد طاق

آتشش بنشست جانم پاک کرد
تیغ چشمانش جهانم چاک کرد

گفتمش ای جان پنهان، من کی ام؟
حال پنداری دَمِ بی باکی ام!

ناگهان افراشت شمشیر از نیام
چاک زد صد دامها از ظلم و وام

گفت روحی، هستی یکدانه ای
آتشی، پروانه ای، افسانه ای

راه آسان رفته ای صد بارها
سر در آوردی دم دیوارها

عشق دادی لیک بر زنجیر و غل
خواب دیدی لیک بس رویای شل

چاهها گاهی درون ره زدی
ناخودآگه گاه هم آگه زدی

خون و جنگ و شرم و ترس و اضطراب
گه شهیدی در رهی بی انتخاب

گه عبوری در میان آبها
بادبانی در شط بی خوابها

گه یکی پیغمبر خوف و رجا
گه یکی پیمانه گیر بی ریا

گه یکی سلطان عدل و راستی
گه یکی سیمای جهل و کاستی

این همه آموختی تا سوختی
این همه چون سوختی آموختی

بس به شاگردی نشستی بر زمین
آزمودی شیوه های عقل و دین

آزمودی راهها بیراهها
آزمودی چاله ها و چاهها

تا به استادی نهایت در دو کون
سرخ گشتی در نظامات جنون

با جنون فارغ شدی از این و آن
این جنون عشق باشد ای جوان

با جنون تو راست گشتی عاقبت
رنج را دیدی چه باشد؟ موهبت

چون ز خواب وصل ها بالا شدی
عاقبت دیوانه ای چون ما شدی

فارغ از دنیا و در دنیا روان
چون حقیقت گشته ای در هر میان

چون حقیقت پاسپان عشق شد
در نهایت بادبان عشق شد

چون ز هر چه بهر حق بگسسته ای
عاقبت در وصل حق بنشسته ای

پس به کار نوش و بزم حال باش
این زمان غم کشته شد خوشحال باش

حلمی

 مثنوی‌های حلمی را می توانید در اینجا بخوانید.

آیا معنوی تر از این که دیگران تصوّر کنند معنوی نیستیم؟ آیا شیرین تر از این باخت که تمام هستی خویش تقدیم خدا کرده ایم و باز در طلب باختن ایم؟ آیا بیدارتر از این که دانسته ایم تمام انسان خواب است و ما روحیم بر فراز آدمی اوج گرفته؟ آیا آزادتر از این که در آغوش نامنتهای خدا آماده ی نبردهای بزرگ زندگی شده ایم؟

رنگ باخته، این هیبت نیرنگ باخته، دل باخته، این حادثه ی گل باخته، مال باخته و سال باخته و دبدبه ی امیال باخته، گذشته سوخته و آینده باخته، تو بگو حتّی حال باخته، آیا سبکبارتر، دلبازتر، ساده تر، آماده تر از این؟ آماده ی گذر از تنگناهای سخت و باریکی های بی عبور.

تو برو ای من، برو ای آدمی، ای مردگی! من تو را نمی خواهم. من نیستم که تو را بخواهم، من نیستم که با تو صنم کنم. مرا جنم از تو گذشتن بود و خدام از تو ربود. برو با من غمزه و قلّاشی مکن. برو کلّاشی مکن، که من تو از خود تراشیده ام. من در خدا پاشیده ام. 

دست خدا بگرفته ام، جام خدا نوشیده ام
نادیده ها را دیده ام، ناگفته ها بشنیده ام
با شعله ها پیچیده ام، در شعله ها رقصیده ام
سر در خدا بازیده ام، من در خدا پاشیده ام

حلمی | کتاب لامکان

کتاب لامکان را می توانید در کتابخانۀ دلبرگ بخوانید؛ اینجا. 

به آهستگی در سینه می نشیند، ریشه می دواند، شعله می گیرد و شعله می گسترد. عشق را می گویم، و دیگر هرگز هیچ چیز مثل گذشته نخواهد بود. 

کشتی های خویش از لنگرگاهها بیرون می آوریم. به درون طوفانها می گستریم. از آرامش می گریزیم، از نعمت های دیروز و از لذّت های تن و کاخ های روان دست می شوریم. همه چیز را پشت سر می گذاریم و هرگز هیچ چیز را انتظار نخواهیم کشید. چرا که ما خود زندگی، خود طوفان، خود آمدن ایم. 

برخیز ای زندگی،
ما به ظهور رسیده ایم.
و ای شیطان، 
ای جهل، ای تظاهر و ای تن پروری!
از ما بگریز.
و ای سرهای افراشته از کبر و طمع و وابستگی،
آماده ی فرو افتادن باشید.

حلمی | کتاب لامکان

بی طرفی در طرف خداست.

حلمی
در کتابخانۀ دلبرگ بخوانید. 

موسیقی: سمفونی شماره ۸۸ هایدن

پس چون بر آستانه ی ذات مقدّس بی نام راه یافتم، سینه سپر، جان بازیده، رنگ از رخساره پریده، رنگ دیگر خریده، در گوشها موسیقی طنیده، بی گوش و بی چشم و بی دست و بی پای، در هیبت رخشان خویش درخشیده، در خاموشی فریاد برآوردم:

ای پدرم! اینت من، فرزند دیریابیده، به خانه بازگشته! ای هماره با من، اینت من، پیغامبر اعصار دیرین در حلقه های پاریده، اینت من آن یار چنگ ساز، آن جنگنده ی جانباز، یار دزدان شب، نگهبان قافله های راز، تابیده از خوان تب. اینت من آن درنوردنده ی جهانها، فریب دهنده ی خدایان، حافظ آزادگان، اینت من، یار دلیران، در آن هنگامه که شب از عمق خود می گذرد و زمان از چاله ها سیاه تر است، اینت من تابنده ی آستان. 

ای پدرم! اینت من، جان آزموده به جادوی سپیدان، سخت آموزیده به درسهای جان، برپادارنده ی قانون مسلِمان، آن خرقه پوشیده به دو سلیمان. اینت من آن موسیقی ساز، آن روان پاشیده در آن سرابچه ی خون و ناز. با پارسایان نشسته، با ترکان تازیده، خون به پا کرده و آنک خون دیده، روان پاشیده. اینت من، بازآمده به آزمونی نو و به خرقه ای دیگر از آب و آتش در پیچیده. اینت من آن فرزند از خویش رهیده. 

ای خدایم، برکت هایت بر من ارزانی دار و مرا به آبادی های نو رهنمون ساز. مرا برسان بدان خانه ها که از آن من است و آن خرقه بر تنم بپوشان و آن تاج بر سرم بنشان، و آن عصا در دستانم رخشان کن، که این جهان، جهان من است. دکان تو، دکان من است. امروز که من توام، و تو منی، مرا عزیزترین خود گردان و کار و بار جهانهات همه به من بسپار! که بسیار آزموده ام و آموزیده ام، و چه بسیار اگر هنور در پیش، بیازما و بیاموزانم. لیکن عصای دربانی و خرقه ی نامرئی سلطانی از من دریغ مدار. 

حلمی | کتاب لامکان

موسیقی: Arvo Part - Fratres 
برای ویولن، ارکستر زهی و پرکاشن

غزل ۴۵۵.

قهر تو در پرده جام لطف توست
این همه آتش، سلام لطف توست

قهر تو بر ناکسان زیباست، هان
این چنین قهر از نظام لطف توست

عشق را هم موکبی بالاترست
هر که را در انتقام لطف توست

هر که را چون می زنی با تیر خویش
دیده ام من از نیام لطف توست

درک قهر عشق بس ناممکن است
هر که را در بار عام لطف توست

سالک خون دیده داند عشق چیست
زخم را داند دوام لطف توست

سوز را جانی بداند چیستی 
کان سوی این هفت بام لطف توست 

دوش بر دوشم کُهی افکند یار
گفت حلمی این طعام لطف توست

منبع: غزلیات حلمی
برای خواندن غزلیات حلمی در کتابخانۀ دلبرگ، روی آن کلیک کنید.

کتابهای حلمی در کتابخانۀ دیجیتال دلبرگ. آنلاین بخوانید.

📖 delbarg.ir/helmi 

غزلیات - دوبیتی‌ها - مثنوی‌ها - کتاب روح - کتاب لامکان

موسیقی خداست این
مایل جان ماست این

روح شو و نگاه کن
بارقه ی لقاست این

هر چه که گوش می کنم
صحبت آشناست این

دوش به خواب دیدمش
مالک خوابهاست این

صبح ندیدمش دگر
باز که را کجاست این؟

از دم اوست جان ما
مقدم و مبتداست این

انا الیه راجعون
مأخر و منتهاست این

دوش مرا نهیب زد
از تو کجا جداست این؟

روح اگر ز جام او
طرف برد به جاست این

سالک اگر ز باده اش
نوش کند رواست این

حلمی اگر ثناش گفت
خدمت بی ریاست این

سخن از ساحت آن ماه خیزد
چه گویم من، سخن از شاه خیزد
چنان بشنو که گویی دوست گوید
چنان می رو که گویی راه خیزد
حلمی

چه سرد از آتشی؟ ای جان بسوزی
گهی پیدا و گه پنهان بسوزی
ورای دانش و دین اوج گیری
رها از کفر و از ایمان بسوزی
حلمی

هنر از آسمان می بارد. پس هنر ِاصل نه که سر به آسمان می ساید، بلکه از آسمان نازل می شود و در زمین لنگر می گیرد. قلوب خالص عشّاق خدا، لنگرگاه هنرهای آسمانی، موسیقی های بهشتی و کلمات درخشان صحیفه های الهی ست.

ای یاران روح! به کلمات و به اصوات آسمانی گوش بسپارید و چشم ها و گوشهاتان را برای همیشه بر هر آنچه از زمین و از زمان است ببندید و هر آنچه از خاک است و ناپاک است از سر و شانه هاتان بتکانید. 

آن چه زیباست، اصل است و حقیقی ست از ماورای زمان و مکان است. پس بر ماورایی ها دل ببندید تا ماورایی شوید. هرچند این ماورا نیز در درون است و اینها همه از قلب است و همه از درون شماست. 

پس به بزم درون خویش برخیزید و از این پس از درون در بیرون بنگرید و از درون در بیرون باشید. این سیره ی روح است و این سیرت و صورت حقیقی شماست که در بیرون و در ماورای زمان و مکان به سر می برید، که در آنجا، ای از خود رهیدگان لامکانی! سیرت و صورت یکی ست و بیرون و درون یکی ست.

پس  ای عاشقان! ای روح گردان خطّه ی ابدی! ای خداجویان و خدابازان حقیقی! به غارهای درون خویش روید و در آنجا به صدای خود گوش فرا دهید، از خود ببینید و از خود بشنوید و بی خود ِبیرون با خود ِدرون خویش بنشینید و در آنجا گوش به فرمان خداوندگار خداوندگاران باشید. و آن گاه از پس هزار رزم دیو افکن و از پس هزار سیر لایتناهی، رسولان بعثت یافته ی آسمانهای خاموش خویش و شاهدان ابدی مردمان آفتابی خود باشید.

هنر این است که از بند تن آزاد شوی
چو درون قفسی همسفر باد شوی
بعد رحلت نرهد هیچ کس از چنبر غم
چو درون بدنی خواه که دلشاد شوی

فرج، این است.

حلمی | کتاب لامکان

ای مصلحان! بر رویتان چشم جهنّم روشن است
از هیزم اعمالتان صد کوره روشن ز آهن است

ای رنگ بازان کلک! حالی شما در خون و کک
حالی شمایان بی بزک با دشمنانی هر برک 

ای آمران! ای آمران! حالی شما در آتش اید
ای ناهیان! ای ناهیان! بر تاب آتش ها خوش اید؟

ای مادران! کو پس بهشت؟ با این رحم های پلشت
با شوهرانی بس کثیف، حقّ بهرتان دوزخ نوشت

ای خدعه کاران بنفش! ای بچّه بازان! ای خران!
ای نوکران زور و زر! ای لودگان! ای کودنان!

حالی شما وان زیرکی، آن خنده های خشمکی
آن عید و آن زار و عزا، آن گریه های زورکی

حالی شما وین حوریان کز بهرشان دل داشتید
این حوریان! خوش حوریان! کشتی چه در گِل داشتید

حلمی
نقّاشی از: آلن کوپرا