سرای حلمی

دیده ز ایّام گیر، زین همه بالا و زیر
گوشه‌رو چون روح باش، گنج غنیمت پذیر
 
جلوه‌ی جادویی از خلوت رویا گزین
غرقه شو و راه بر زین جَرَیان کبیر
 
ساقی بحر ازل باز پیام‌آور است
بازگشا جان خود بر کلمات عبیر
 
ثروتم از باده‌ایست کز نفسش می‌زنم
این دم نیلوفری بی غم چرخ اجیر

باز پلنگان شب پنجه نمودند تیز
حمله به جان می‌برند، هان که مگردی اسیر
 
دیده به دریا کش و غرقه‌ی این آب شو
نام تمنّا کن از آن دل روشن‌ضمیر
 
گوش بشوی و نگر، چشم گشای و شنو
با همه اعضای روح بر شو از این جسم پیر
  
چشمه‌ی آب حیات چیست به پا می‌رود؟
باز که حلمی ماست وین غزل بی‌نظیر

گرچه دل بی‌قرار دارم
در جان خدا قرار دارم

در دل که ره شبانه‌ی اوست
 آتشگه بی‌شمار دارم

بی چشم به راه عشق پیداست 
این شوق که همچو نار دارم

بی گوش خطاب عشق برجاست
باز آ که تو را به کار دارم

ای مجمع بی‌قراری من
در دل چو تو صدهزار دارم 

شهر رمضان به باده‌ی ناب
از رحمت کردگار دارم

حلمی ره آسمان زمین است
بس گنج در این نوار دارم

چو غزل ز شه دمیده‌ست همه بیت شاهوار است
ز زبان عشق بشنو غزلی که شاهکار است
 
چه گمی میانه آخر؟ به کناره‌ها عیان شو
که کنار آسمان‌ها سر از این میان تار است
 
چه ستارگان بدانند به چه قصّه و چه کاری؟
فلک و جَه و جلالش چو تو در رسی غبار است
 
همه دانه قسمتم شد به تو دام قاره‌گستر
همه قامتم بلورین ز شکوه انتظار است
 
به شکار لحظه افتاد نفس هزاره‌هایت
قسم ای هزار گیسو که یکت به از هزار است
 
چو به مَد به خود کشانیم همه جزر خویش گردم
به زمین چگونه افتم به دلی که جذب یار است
 
صف عاشقان ببینم چو تو زلف برگشایی
ز شب سیاه هر یک سوی خانه و دیار است
 
چه اگر سخن بچینم؟ تو میانه در غیابی
غیبت حبیب کردن همه سود آشکار است
 
چو غزل ز شه دمیده‌ست همه بیت شاهوار است
برو حلمی از میان خیز که تو را نه هیچ کار است

می‌رویم ای دل به سوی جنگها
خوش‌خوشان با رنگها آهنگها

می‌رویم ای دل که کارستان کنیم
در میان غلغل نیرنگها

می‌رویم آنجا که هر سو آتشست
نیز ما هم شعله‌کش فرسنگها

مردمان هر سو به صورتهای زشت
دستهاشان سوی ما پر سنگها

مذهبی و فلسفی و دانشی
هر سه‌شان با دامنی پر انگها

هیچ کس در جبهه‌ی عشّاق نیست
جز سران بیدل و دلتنگها

کارزاری خوش ز طوفانهای عشق
قلبهامان هر سویی آونگها

ای دل دیوانه زیبا نیست این
مجمع دیوانه‌ها و شنگها؟

حلمی از هفت آسمان بالا نشست
بر زمین هر چند همچون لنگها

ترس گوید باز با ما رام باش
برّه‌ای در درّه‌ی آرام باش

عشق گوید سر کش و پرواز کن
پخته‌ی دنیا و ما را خام باش

نوبت تعظیم بر بت‌ها گذشت
نور حق بر قلّه‌ی اهرام باش

منقضی شد نامهای باستان
نام نو در سینه‌ی بی‌نام باش

عقل گوید شرط طامات عظام 
زین مقامات عوامی عام باش

تو برو غوّاص شطّ سرخ شو
سالک آن ماه ناهنگام باش

چیست راز عشق؟ گفتم، گفت هیچ
عاشق هستی نیک‌انجام باش

حضرت حق بار داد و یار داد
حلمیا شاکر از این پیغام باش

تو به فردوست رو ما را واگذار
من به دوزخ می‌روم دیدار یار

بنده‌ی دیروز و فردایی و ما 
سالک این حال ناب مشکبار

فرش عقلت گر چه پر نقش است لیک
عاقبت دارت زند نقش و نگار 

عقل را با عدل چون آمیختی
آنچه در دست است جامی زهربار 

جام تو نوش تو بر خلقش مزن
ظلمت خویشت مکن بر کس نثار

کودکی و زاری و پیچیدگی
سادگی و پیری و مستی و کار 

چوبک امر تو بر آتش زدم 
دوش در معراج سرخ بی‌قرار

گفت حلمی ساده کن این کار را
ساده کردم در شبی این کار و بار

هر چه هم گفته شود هر زمان، باری هر بار می آیم کلامی بجویم که قدر سپاس مرا به دوستانم بازگو کند نمی یابم، نمی توانم. هر کجا که باشید، هر که اید، ندیده و نشناخته، همین کافی ست که بگویم دوستتان دارم.

عشق، بودن ماست در این لحظه. عشق میراث خداست بر زمین، نه از این رو که زمین را آباد کند. نه از این رو که کابوس ها را پایان بخشد و جنگ ها را تمام کند. وگرنه این همان بهشتی می شد که نخست روح در آن جا بی زحمتی می آسود و تن پرورانه در خدمت خویش بود. عشق هست از این رو که قلب ها را بگشاید. قلب که گشوده شد می بیند که خانه اینجا نیست. قلب که گشوده شد حقّ را در هر خراب آبادی می بیند و از جامش می نوشد. آن گاه می بیند که این خرابه، آباد است.

روح باید بداند که بر زمین هیچ چیز ناحقّ نیست. نه بر زمین و نه هیچ جای دیگر. هیچ چیز حتی ذرّه ای، ذرّه ای ناعادلانه نیست. هر که به پیمان خود است. حتّی گیاهی که به شکم چارپایی فرو می شود و آن چارپایی که به مسلخ می برند که به شکم آدمی فرو شود. هر کدام بر سر پیمان خویشند. این وقف های بزرگ را هر کدام برای شکوفایی خویش از پیش پذیرفته اند.

بی احترامی بزرگی ست به قانون معنوی حیات اگر که تصوّر کنیم چیزی خطا رخ می دهد. همه چیز همان گونه است که باید باشد. وگرنه نبود. عشق چون حکمی نادیده در پس هر اراده ای جاری ست. تو عاشقانه ببین و همه چیز را همین گونه که هست بپذیر. آن گاه تغییر آغاز خواهد شد.

حلمی | کتاب روح