سرای حلمی

گرچه یاران باوفا باشند تنهایی خوش است
خلوت خاموش من با یار رویایی خوش است

گرد افلاکی چو بر دوش من و تو ریخته
بی‌نیاز از خلق دون این طرز آقایی خوش است

با شریکان نهان بنشسته در بغداد روح
با تو تا دارالسّلام این رقص شیدایی خوش است

عشق را تا نام بردم جنگ‌ها آغاز شد
گه مسلمانی به راهش گاه ترسایی خوش است

دیدمش صبح عدم تقدیر آدم می‌نوشت
چون رسیدم گفت از تو باده‌پیمایی خوش است

کفر را بالاتر از ایمان مفتی رتبه است
تا ندیدی اولیا معشوق هرجایی خوش است

حلمیا کس دانه‌ی معنی نمی‌چیند، خموش!
حالیا بی هیچ گفتاری هم‌آوایی خوش است

موسیقی: Bruno Ferrara - Amore Mio

دوش در آن مردم راحت‌زده
مصدر جمعیّت عادت‌زده
 
روح به جان آمد و فریاد زد:
مُردم از این جمع عبارت‌زده
 
خسته از آن انجمن من‌پرست
خورده و خاموش و جماعت‌زده
 
بر شدم از دام فلک پرکشان
زان همه خواران حماقت‌زده
 
ننگ بر این من که مرا تن ‌‌کشد
در فلک تنگ حجامت‌زده
 
سوی خدا می‌روم و در خدام
تا که چه فهمد تن غارت‌زده
 
من نه چو وعّاظ برم در میان
حرف خداوند تجارت‌زده
 
حلمی افسانه‌ام و فارغم
از دد و دیوان اشارت‌زده 

نان ابلیس خوری آب طهارت چه کشی؟
آه و افسوس ز انبان خباثت چه کشی؟
 
بنده درویشم و از توبه به صد مرتبه دور
تو که شاهی سر سجّاده به حاجت چه کشی؟
 
سبزه‌ی بخت من از روز ازل گلگون است
قامت سبز فلک را به اسارت چه کشی؟
 
خوشم آن روز که از یاد بری نام مرا
قلم خبط و خطا سوی نهایت چه کشی؟
 
همه بر باد رود قصّه و افسانه‌ی ما
شب و روز من تنها به حکایت چه کشی؟
 
طلب عشق نکردیم و چه عشقی‌ست کنون
ناز پیمانه ز محراب عبادت چه کشی؟
 
ناز معشوق کشید این دل و بیهوده نکرد
ناز حکّام ظلام و شه غارت چه کشی؟
  
حلمی از شعر تو ابلیس به معراج رود
پس بر این نقد گران آه ندامت چه کشی؟

موسیقی: A. VIVALDI: Viola d'amore Concerto

عشق آمد و خانه‌ای نو بنیان افکند
طرح دگری به خانه‌ی جان افکند

زان پیش‌تری که قلب میدان گیرد
صد زلزله این سلسله‌جنبان افکند

عشق آمد و روزگار ما دیگر شد
آن «بر همه زن» بت زد و انسان افکند

از کاج بلند خواب ترسایی‌مان
شقّ‌القمری به شهر احزان افکند

بر برجک شب شهاب گیسو بگشود
زان حقّه سپس صلای طوفان افکند

چون خلق پریشان شد و سیمایش دید
خود صاعقه‌زن به خاک پنهان افکند

حلمی چو ز خانه‌های رخشان می‌گفت
خود را به سفینه‌های رخشان افکند

برو می درکش و پرسش بسوزان
که آدم می‌کند این جام یزدان

تو حیوانی کنی، حیوان به از تو
سگان جمله سر از انسانِ حیوان

عرق گیرد ز کشمش مرد عاشق
چنان آبی که رقصاند خُم جان

تو زاهد بنده‌ی خشم و غروری
زهی لاف گزاف صبر و ایمان

هزاری صدهزاری صورت از وهم
یکی آن و یکی آن و یکی آن

میان چشم‌ها آن یک نجستی
که پیدا می‌کند دل را ز پنهان 

تو خون جستی و خون کردی و آتش
و آتش شد جواب چوب قلیان

نه پند از حق شنیدی نی ز باطل
تو را گویم: بیفتادی و پایان

سخن دوش از دهان مه چنین بود
الا حلمی فرو دست نگهبان!

موسیقی: Sirusho - Pregomesh

قلب عاشق محفل آیینه‌هاست
نی سرای انتقام و کینه‌هاست

کودکان کینه‌ای را بنگرید
غرب و شرق هر سوی عالم منترید

در دهان دوزخ و فکر بهشت؟
بِدرود طوفان هر آنکه باد کشت

بی هنر هر کس به راه زور رفت
کور و کر خود پای خود در گور رفت

بشنوم آغاز یک پایان سخت
نور بینم بعد از این توفان سخت

مردم دل در پناه عشق باد
سرسلامت هر که راه عشق باد

از درون دل تمدن‌های ناب
بر شود، نی از سران منگ خواب

این سران با آن سران همدست کین
هر دو سر از یک تن و از یک زمین

لیک این هر دو در تبعید عشق
هر دوشان در هر دمی در دید عشق

تا که خیزد زین تنور خیر و شر
سوی حق عزمی کند شوریده‌سر

این جهان شد آزمون آدمی
تا بخیزد زین تبار دمدمی

دل بداند در درون سینه چیست
جنس قلب عاشق بی‌کینه چیست

تا بداند زندگی رقصیدن است
بهر حق مخلوق را بخشیدن است

عاشقی، این پیشه‌ی مردان حق
مردگی هم شغل این پیران لق

تو دلا در خدمت حق زنده شو
نور شو! خورشید شو! تابنده شو!

حلمی

موسیقی: Jah Khalib - Medina

احمقان و کورمالان را ببین 
این بساط فقه و فقدان را ببین 

کار خودکرده به دشمن می‌زنند 
بزدلی عقل انسان را ببین 

زاهد دیوانه را تدبیر نیست 
لاشی زن‌باز شیطان را ببین 

عشق گوید روح باش و راست گو 
مرد و زن را واده و جان را ببین 

عقل ناقص این چنین خودکامی ا‌ست 
عاشق حق باش و میزان را ببین 

این یکی پیری به خواب کفر و دین 
آن یکی پیری نگه‌بان را ببین 

مجلس وهم ددان بر باد شد 
هیبت روح سلیمان را ببین 

دوش بر باد وزان حلمی نشست 
گفت ماهم بخت رخشان را ببین  

الا ای جان بی‌بنیان شب‌خیز
بیا زین راه سرد وحشت‌انگیز
 
اگر مرد رهی با من یکی باش
که می‌سوزاندت این آتش تیز
 
اگر از بند عقل و وهم رستی
چو مُردی هم به راه خانه‌ای نیز
 
خرابات است این، مرگ است هر دم
جهان را وارهان، با خویش بستیز
 
تو را دیشب به جان سرخ دیدم
بسوزان جامه‌ها، از خویش برخیز
 
میان روح‌ها آخر چه باشد
رفاقت‌های خرد و خشک و ناچیز
 
به خود بشکن همه بت‌های هستی
سپس باز آ برهنه، خسته و ریز
  
سخن‌های دل از پیمانه گفتی
ز بزم عاشقان حلمی مپرهیز

این عشق همچنان بی‌محابا به پیش می‌تازد. عشق، این هنر ظریف و بی‌مثال خداوندی. وفا کنی، وفا می‌بینی و طعم وصال می‌چشی. جفا کنی و بذر فراق بپراکنی، جفا می‌بینی و در آتش خود می‌سوزی. قانون عشق چنین است: یکی ستاندی، هزار از تو ستانده شود. و صدهزار از شما گرچه با یک عشق برابر نیست، باری هزار، مثالی که مکافات عمل بدانی. 

حلمی | هنر و معنویت

دیروز دوا دادی، امروز بلا دادی
امروز بلا را با صد نور و نوا دادی

امروز شعف خوش‌تر از شادی بیهوده
گفتی که به تحویلی، امروز صفا دادی

امروز شهان خوش‌تر در خرقه‌ی درویشان
بنشسته چو بی‌خویشان آن جام خفا دادی

آن خرقه‌ی آتش بود بر دوش خدامردان
زان شعله‌ی خودگردان یک بوسه به ما دادی

خون‌دیده شد این چشمان در چشمه‌ی بی‌خشمان
آن جور و جفا بردی این وصل و وفا دادی

در راه به ما گفتی بر وصل میندیشید
بر هیچ میاویزید، شاید که هجا دادی

تا هیچ شد این عاشق عمری به هزاری رفت
شب را به سحر عمری در عشق فدا دادی

در عشق تو جان باید با هیچکسان باشد
چون هیچکسان‌ات را اسرار فنا دادی

با هیچکسان گشتم تا ذرّه‌ی جان یابم
در هیچ بُدم ناگه چون رعد صدا دادی

از هر چه که هستی خیز، ای هستی بی‌آویز
گفتی و به خاموشی یک شعله عطا دادی

حلمی ره کوهستان بس صعب و فلک‌لرزان
از راه نیندیشم، تو صوت بیا دادی

موسیقی:‌ Katil — Kham-Khama

تو سایه و من نورم، تو ضعفی و من زورم
تو جمعی و من فردم، بنگر که چه منصورم

مجبوری و آزادم، بی‌جایم و شهبادم 
تو خلقت اندوهی، من خالق مسرورم

از خویش برآرم دست، از خویش شوم سرمست
تو با دگران شادی، من بی‌خود خودجورم

شاید که به شهر خویش یک سایه ز من یابی
تو سایه ز من پوشی، من قابله‌ی نورم

من موسقی‌ام ای دل، آن موسقی رقصان
نی زین هی‌و‌هی‌بازان، آن موسقی دورم

تو تارک این‌ها شو، برخیز تو اینجا شو
فارغ ز کجین‌ها شو، برخیز به دستورم

پیغمبر دل گوید حلمی سر خُم کج کن
کاین باده‌ی مستورم، وین محشر مشهورم!

موسیقی: Follia - Hesperion XXI and Jordi Savall