سرای حلمی

این دایره زندان است، هم قفل شکن هم در
زین پنجره بیرون شو، این قصّه به پایان بر
 
زین دانش انسانی جز وهم چه حاصل شد
آن دانش بی‌آخر در روح به جا آور
 
بیمار و ملولی باز، در حال نزولی باز
برخیز ز مشت گل، این سایه‌ی خاکستر
 
راحت شو ز فرسایش، این خانه‌ی آلایش
سامان تو این جا نیست، پرواز کن از بستر
 
این لحظه چو وابینی هیچ از تو نیاید کار
کار از تو نباشد هیچ، بی‌کار شو راهی بر
 
ای یار دو جام آور تا شاد شوم زین هیچ
صد خاطر ظلمانی هم پاک شود از سر
 
یک آن به رها دادم هر سایه که می‌سفتم
دیگر نه به صرف آید این قسمت و این مصدر
 
احوال سفیران را می‌دیدم و می‌خواندم
افسانه چو می‌خواندم افسانه شدم آخر
  
رنجی‌ست به جان خفته، آتش‌زن و جان‌فرسا
حلمی چو صبوری کرد برخاست از این مجمر

آمد به میان به جان آتش
افروخته شد روان آتش
 
یک جلوه ز دلبری چو بنمود
من بودم و امتحان آتش
 
هنگامه‌ی وصل چون بر آمد
نابود شدم به سان آتش
 
زان چشم سیاه شعله‌افکن
دل سوخته شد به خوان آتش

در روح چو خرقه باز کردم
آن خرقه شد آسمان آتش
 
ای چنگ‌نواز خامه‌افروز
مهمان کن‌ام آن لسان آتش
 
رویای تو پخته شد سحرگاه
من ماندم و آن نشان آتش
 
گفتم چه سزای عاشقی بود
این قصّه‌ی دلسِتان آتش؟
 
گفتا سر عاشقان ندیدی
آویخته از دهان آتش؟
 
خاموش شو و زبان مرنجان
تا ره بردت عنان آتش
  
حلمی ز میانه رخت بربست
آموخته شد زبان آتش

موسیقی: Nils Frahm - More

ای بس عجب که خامان از عشق دم‌زنانند
ترسندگان ز حقّت در صورتت دوانند

بی هیچ نای رفتن از وصل لاف دارند
از تیرها گریزان در حسرت کمانند

از خطّ زنده فارغ، با آنچه رفته عاشق
بن‌بست خودپرستی در کوچه‌ی گمانند

این گونه سالکانی از موسقی گسسته
در خویش تار بسته، خود گفته خود بخوانند

ای خام! راه دور است، برخیز و جاده فرسا
صد پخته از تو خوش‌تر خونیده می‌کشانند

از مرگ باک داری، تو خوی خاک داری
تو عاشقان ندیدی خون رزان چشانند

ما تک به خویش خوانیم، این جمع‌ها ندانیم
این خشک‌ها نگه کن در وقت چون شکانند

گه سبز و گه بنفشی گه زرد و گه عنابی
هرگز منافقان را دیدی که چون درانند؟ 

ای صد عجب که مستان در رنج می‌ستیزند
این شوی و موی‌داران در وهم صلح جانند

وقت سحر جهانم پاشید و عشق فرمود
حلمی بیا که پیران راه صواب دانند

غم این فاصله تا چند خوری ای دل مست
دور شو از دم این جمعیت نقش‌پرست
 
آن که دشوار در آمد به طریق ازلی
رازش آسان نکنم فاش به نامردم پست
 
گم نخواهد شدن و جلوه نبازد به مجاز
حق به برکت بدهد باده‌اش از ساغر هست
 
سوی ما گیر و مرو از ره بیگانه دمی
آن که این رشته نگه داشت به ناگه مگسست
 
دل میالای به شرّ و برو زان چشمه‌ی پاک
جرعه‌ها نوش کن و گوش کن آواز الست
 
خلقت آهنگ دگر کرده که باز آوردت
جان بهایش بُد و آن کهنه بتانی که شکست
 
دیدمت خسته و نالان به دلی خواب‌زده
بردمت دوش به احرام ازل دست به دست
 
هیچ دیدی چه خبر بود بدان میکده‌ها؟
هر که مست آمده بود از قفس چرخ برست
 
به میان حلمی دیوانه چو از هوش بشد
خنده زد ساقی و فرمود که این گونه خوشست

ترس گوید باز با ما رام باش
برّه‌ای در درّه‌ی آرام باش

عشق گوید سر کش و پرواز کن
پخته‌ی دنیا و ما را خام باش

نوبت تعظیم بر بت‌ها گذشت
نور حق بر قلّه‌ی اهرام باش

منقضی شد نامهای باستان
نام نو در سینه‌ی بی‌نام باش

عقل گوید شرط طامات عظام 
زین مقامات عوامی عام باش

تو برو غوّاص شطّ سرخ شو
سالک آن ماه ناهنگام باش

چیست راز عشق؟ گفتم، گفت هیچ
عاشق هستی نیک‌انجام باش

حضرت حق بار داد و یار داد
حلمیا شاکر از این پیغام باش

تو به فردوست رو ما را واگذار
من به دوزخ می‌روم دیدار یار

بنده‌ی دیروز و فردایی و ما 
سالک این حال ناب مشکبار

فرش عقلت گر چه پر نقش است لیک
عاقبت دارت زند نقش و نگار 

عقل را با عدل چون آمیختی
آنچه در دست است جامی زهربار 

جام تو نوش تو بر خلقش مزن
ظلمت خویشت مکن بر کس نثار

کودکی و زاری و پیچیدگی
سادگی و پیری و مستی و کار 

چوبک امر تو بر آتش زدم 
دوش در معراج سرخ بی‌قرار

گفت حلمی ساده کن این کار را
ساده کردم در شبی این کار و بار

چو به کار قتل خویشم همه در حیات عشقم
بی‌خودی چو قسمتم شد همه در جهات عشقم
   
سوی من نگیرد آدم که سویی ندارد این کم
من سوی شما بگیرم که دم نجات عشقم
 
به شبان به روح خیزم که زمامدار روحم
به زبان روح گویم که شه فلات عشقم
 
زاهدان و حلقه‌بازان هر شبی به جوب ریزم
عاقلان به مرگ بیزم که دم ممات عشقم
 
شاعران و لغوگویان که دُم دراز دارند
همه را لگام گیرم، چه گویی که لات عشقم
 
خامشان به خواب بخشم هدیه‌های لامکانی
هر که جان دهد جهانی بدهم که ذات عشقم
 
حافظ صفات روحم، خادم جهان جانم
پرده‌دار آسمان و قاضی‌القضات عشقم
 
حلمی از سخن چه داند که همه زبان من اوست
من که‌ام؟ بگویمت هان! خازن لغات عشقم

موسیقی: Glen Hansard - The Closing Door

یک سیه‌دل ادّعای حق دارد
در خفایی جفای حق دارد

در برون به ریش و دوش عبا
زاری و های وای حق دارد

زهد خود پیش خلق می‌زارد
جرم خود در لوای حق دارد

نفس او چون شریک شیطان است
خلق را ساده جای حق دارد

خاصه باید ز سگ بیاموزد
جغد هم خوش وفای حق دارد

روح اهرمن به شکل انسان‌ است
هر خری که نمای حق دارد

سربه‌توی و عام و بی‌نام است 
هر که او نی‌نوای حق دارد

حلمیا شب به کوی باده بیا
ساغری اختفای حق دارد

موسیقی: Imen Mehrzi - Mahboubi

آنچه می‌ماند به یک جا خوش
نیست، مرده‌ است به حاشا خوش

ذرّه‌ی حق همیشه در گردش 
گه به صحرا و گه به دریا خوش

تو ستاره‌ای، خیال شر سوزان 
وین ولایت به سودا خوش 

گر به ضرب چرخ همی رقصی 
زاده‌ی چرخی و به بلوا خوش

ورنه تو عمودِ بیداری 
بر فراز زیر و زیرا خوش 

شاهد دلم دوش می‌گفت 
حلمیا این دم دمیرا خوش

موسیقی: Tomaso Albinoni - Adagio in G Minor

از روح خرد خیزد، از عقل حسد خیزد
هر چه تو برانگیزی از جان سبد خیزد

از شر چو بپرهیزی شر از سر خیر آید
با خیر چو آمیزی خیر از سر بد خیزد

از خیر و شرت وا شو تا ذرّه‌ی دل باشی
چون ذرّه‌ی دل رقصان از رقص صمد خیزد

این سنّ و عدد هیچ است، تو گرد زمان گردی
از دوش زمان‌گردان این سنّ و عدد خیزد

خواندند تو را جایی، لیکن تو نمی‌آیی
از روح گریزانی پس از تو جسد خیزد

تو خاک بلاخیزی، عزمی که سوا خیزی
از عزم سواخیزان دل کوی ابد خیزد

حلمی ز میان پاشید تا ضرب خوشان بشنید
تو بزم خوشان می‌جو تا از تو لحد خیزد

موسیقی: نیکلاس پاشبرگ - سفر بین دنیاها | قطعۀ پیانو امبینت

خوشان را با خوشان محشور دارند
کران را از کران مجبور دارند

صبوران با صبوران باده گیرند
عجولان را به خامی غور دارند

هر آنکس بار خود بر دوش دارد
نه کس را بهر کس در گور دارند

تو غمگینی که غم را دوست داری
خوشان از خنده‌ی خود شور دارند

غمت از دوش خود بر کس میفکن
تو را با جنس خود در تور دارند

جسوران با جسوران در عروجند
خموشان را به حق منصور دارند

عقاید از سر تاریک خیزد
رفیقان دل از دل نور دارند

به سربازی دل حلمی سخن راند
حروف عشق از حق زور دارند

به دو خطبه‌ی طربناک چو کشید باده از تاک
به ترانه گفت با دل که بخیز چست و چالاک

سر غم قمار می‌کن به شعف نثار می‌کن
سپه‌اش غبار می‌کن به فَرَش بتاز بی‌باک

سر غم گرفتم آن دم به دو ضربه‌ی مصمم 
کمرش به باد دادم کت و کول کهنه بر خاک

پدرش سیاه‌جامه سوی من سحر روان شد
قد و شانه همچو رستم دک و پوزه همچو ضحّاک

کمر پدر گرفتم که سوی پسر فرستم
غم و خصم هر دو خوشتر ته گور سرد نمناک

قمرم بگفت حلمی به سر سجاده‌ی می  
سحری دعای مستان برسد به گوش افلاک

«دل غم هلاک بادا! شه غصّه خاک بادا! 
همه باغ تاک بادا! همه دمْ دمِ فرحناک!»