سرای حلمی

دیدی که دلا چگونه مطرود شدم
مردی بُدم و چگونه مردود شدم
 
آن حلقه‌ی عاشقان که تو می‌گفتی
رفتم وَ در آن سوختم و دود شدم
 
من خاک بُدم، چگونه بر باد شدم
از بود و نبود خود چه نابود شدم
 
آتش زدم این خویشتن خواب‌زده
در مجمر جان عاشقان عود شدم
 
برخاستم از چرخِ نُسَخ‌پیچ عدم
بیدار شدم، روح شدم، رود شدم
 
صد عمر زیان‌دیده بر این خاک گذشت
تا روی تو دیدم همه تن سود شدم
 
از کعبه و آتشکده فریاد زدم
در میکده آن چه عشق فرمود شدم
  
حلمی شدم و نهان دو صد جام زدم
بر فرق پیاله چون کُلَه‌خود شدم

راه رو آسمان من، جلوه‌ی خود نهان مکن
حرف تو حرف خاک نیست، خاک به چرخ جان مکن
 
مردمکان خوابرُو عزم خیال می‌کنند
برشو و جلوه تیز کن، ناز به مردمان مکن
 
تیغ حضور برکش و طاق غیاب درشکن
خانه گرفته‌ایم ما، هی سوی این و آن مکن
 
بی تو چه مشتریست این گنج و طلای خفته را
جان به طَبَق گذاشتیم، میل به استخوان مکن
 
چانه مزن که چیست این، جان خریدنی‌ست این
ما که حراج کرده‌ایم، قیمت آب و نان مکن
 
ما همه روح خالصیم بر فلک هزارپر
سوی تو بازگشته‌ایم، قسمت ما خزان مکن
 
ساحل دهر آمدیم از پس کهکشان درد
این همه رنج‌دیدگان جز سوی خود روان مکن
 
طاعت ما حضور و بس پیش تو ای هزارکس
مجموعه‌ی یکان تویی، بی‌همگان دوان مکن
 
حلمی خوابدیده را روی مگیر و ره مزن
چون سخن نجات شد صحبت ریسمان مکن

تو و قوس فلک و بنده و این اوج بعید 
نرسد فکر اجل آن چه که این بنده کشید

مرگ من در برِ من خفته و من بر درِ عشق
پیش از آداب کهن باید از این گور پرید

آتش روح درون است دل خسته، مجوی! 
خشک باید شد و چون شعله از این هیمه جهید

برو هندو‌بچه‌ی مست و سوی خانه مگیر
که به بیهوده نشستن نتوان جلوه خرید

بی‌خدا گفت من و حرف من و علم تمام
این من و حلم خدا، این تو و آن علم پلید

هر زمان غلغله شد جان تو از فصل و فراق
مجلس قاف بخوان هلهله‌ی حبل و ورید

حلمیا گوشه بیا، قافیه‌ی عشق مجوی
فرد و بی‌قافیه شد هر که در این گوشه رسید

من منکران بوسیده‌‎ام، جان خداشان دیده‌ام
از مؤمنان لیک هیچ‌ گه بوی خدا نشنیده‌ام

من بی عقیده زیستم تا خویش دیدم کیستم
از نوجوانی تا کنون صد گُل ز بالا چیده‌ام

از کودکی دانسته‌‌ام بی دین توان برخاستن
از حق تمام روزها تا عمق شب ریسیده‌ام

من بس سحرها دیده‌ام از نور دل بگریخته
هم نیز بس شب‌ماندگان در وصل حق پاشیده‌ام

از سر حجاب‌ افکنده‌ام، بس خانمانها کَنده‌ام
پیروز را بازیده‌ام، امروز را باریده‌ام

لشکرگشای پست را در چالِ میدان کشته‌ام
مستِ خوشِ بی‌ هست را وصل خدا بخشیده‌ام

حلمی شبانه نیم‌مست سر کش به کوی جام‌دست
زیرا از ایشان یک تنی بر عاشقی بگزیده‌ام

از عشق تو یگانه جان در خیالخانه
هر شب صفاست با ما در جام بیکرانه

پیغمبران معکوس که جامه شرحه دارند
گویند روح می‌جو در این خراب‌لانه

در آسمان ببینم بس درگذشته خشنود
بس نیز زار و گریان سوی رَحِم کمانه 

ای رازدار هستی با ما نکوی‌تر شو
تا رازها گشاییم از حکمت شهانه

گمگشته راه جوید، دیوانه ماه در کف
سوی دم خوشانه داند ره شبانه

منْ گبر گفته بودم این خوب و بد تباه است
این خوب و بد بکشتم در بزم عارفانه

ای خوابمرده بر شو، بایست راه دانی
ورنه به خواب میری، این خطّ و این نشانه

حلمی سرای‌ مستان با باده همنشین شد
تو‌ نیز راه خود دان، ما را مکن بهانه

دلم ربّ النّوعی داند که اسرار تو می‌خواند
چنان کردم که فرمودی و کس جز ما نمی‌داند

اگر چه دور در جسمیم و لیکن جانِ نزدیکیم
به دریا می‌زنم دل را و دریای تو می‌راند

من آن خورشید بیهوشم که از چشم تو می‌نوشم
تو آن دریای فرّاری که درد کهنه بنشاند

خلایق را نمی‌دانم چه دلخوش کرده‌ی هیچند
تو خود عشقی و ایشان را چرا عشقت بترساند

مرا موسیقی چشمت چنان از خود به در کرده
که گر افلاک در ریزد مرا نتوان بلرزاند

چنان در عشق رقصانم که صد کشور به هم کردم
ولی خاک مرا یک دم کسی نتوان بلغزاند

امین عشق تو حلمی به دنیایی که دنیا نیست
چنان خو کرده در طوفان که طوفانها بغرّاند

شب به شب آیند و جانم را به پنهانی برند
حاضران روح را هر شب به مهمانی برند

عاشقان گر گود بنشینند پُر بیراه نیست
خاضعان عشق را آخر به چوپانی برند

سایه چون بر طینتش خطّ تباهی می‌کشد
ای بسا هم نوربخشانی که ظلمانی برند

مجلس موسیقی است و میزبانان فلک
هر که پیداتر نشیند را به قربانی برند

آزمون‌ها سخت و ما هم جمله با سر باختیم
برده‌ی جام ظفر را هم به قپّانی برند

نو شود امسال و هر سال از شما بیدارها
خفتگان را نیز در بند پریشانی برند

هر چه از پیراهن جان بوده برکندی و حال
حلمی بی‌خانه را هر جا که می‌دانی برند

شوریده شد سرای از توف و تاب عشق
سوزیده خلقتی از التهاب عشق

خلقی شگفت زین باران خشم و کوب
گم کرده خویش از راه صواب عشق

تا کی بچرخد و تا کی درو شود
در مشتِ صافیِ عالیجناب عشق

چون ماه چارده زین خطّه رخ کشید
از جبر جهل بین نی انتخاب عشق

بر مذهب سیه که جز گمانه نیست
تو وقعِ دل منه ای مستطاب عشق

تعبیر راه را در روح خویش بین
تا خوش شوی ز نو از آفتاب عشق

بکّن ز تن کنون این حُجبِ وهم و روی
تا بکّند ز جان جانان حجاب عشق

ای ماهتابِ دَم، ای رأی بی‌نظر
بر مای و خشکِ نای باران شراب عشق

حلمی ستاره شد در کوی بی‌عبور
آید به صورتی از نو شهاب عشق

هم چهره‌ی سبحان تویی هم جلوه‌ی قهّار تو
قهر تو را بوسیده‌ام ای مهر مردمخوار تو

نی مذهبی سوی تو شد نی عالِم از موی تو شد
عاشق تو را فهمید و بس ای عشق را بیدار تو

نی صوفی و نی فلسفی نی چرخ‌چرخان دفی
نی ثابتی نی منتفی ای حضرت دوّار تو

راه تو از فرق سرم تا آسمانها فاش شد
تاج تو چون کنکاش شد، دیدار تو دیدار تو

از باختر من باختم، مشرق زمین را تاختم
هم سوختم هم ساختم، از کارِ من در کار تو

زیباست این دل داشتن این کاشتن برداشتن
این شیوه‌ی افراشتن از معبد زنّار تو 

با ما شفاعت کار نیست، جز درد ما را شار نیست
در خلوتیم و جمع را کاریم و هم همکار تو

حلمی به سوی ماه کن این مردم بدخواب را
همراه کن بی‌تاب را ای حامل اسرار تو

در خانقهان روح برخاسته‌ایم
آری به جهان روح برخاسته‌ایم

آن هیچکسان عقل بگریخته‌اند
ما پادشهان روح برخاسته‌ایم

پنهانیِ ما کسی به پیدا نگرفت
سربسته به جان روح برخاسته‌ایم

از معبد پنهان سویتان تاخته‌ایم
ما عقل‌کُشان روح برخاسته‌ایم

پیغمبر صبحیم و هواخواه شبان
در خواب به خوان روح برخاسته‌ایم

مشهورتر از طریق بی‌نامی نیست
حلمی به نشان روح برخاسته‌ایم

اگر حکم مُغان باشد که تو با سر به سنگ آیی
جهانی پشت سر باشد به یک آنی به چنگ آیی

مشو غرّه به ابلیسان که ابلیسی کنند از نان 
چو نان از دیگری آید تو در آن وقتِ تنگ آیی

در آن تنگی تو می‌بینی خدا با هیچ ابله نیست
نه بتوانی که بگریزی نه بتوانی به جنگ آیی

نه بتوانی به سر خیزی که من آن نور الله‌ام
نه بتوانی کمر گیری و در اوهام رنگ آیی

مشو غرّه به تخت و نام، دهان بگشایدت این دام
خوشان اندازت از بام و در دامان ننگ آیی

شنو از حلمی عاشق یکی پندانه‌ی آتش
اگر حکم مُغان باشد به یک آنی به چنگ آیی

ای خواب‌فتاده بس که بیراه زدی
صد طالع خنده بر سر چاه زدی
 
تا کی به غرورگاه میدان بچری
بی‌گاه رسیدی و به بی‌گاه زدی
 
بر شانه‌ی رود تکیه نتوان به غرور
با قامت دریوزه قد شاه زدی
 
شاهین فلک سوی تو هم باز رسد
امروز اگرچه ساز دلخواه زدی
 
آن ماه سویت باز به فریاد رسید
حلمی چو که نقش عشق بر آه زدی

موسیقی:‌ Ghenwa Nemnom - The Echoes of the Temple