سرای حلمی

این قافله‌ی دوان‌دوان سلّانه
این چرخ کج به راستی افسانه

این خامشی به نور پنهان آلود
وین روشنی به هیچ ره پروانه

این راز که سوز و ساز وارون دارد
این عقل جد شبانه بدمستانه

این وصف هزارساله‌ی تکراری
هر بار به شیوه‌ای هنرمندانه

نبض کهنی که کوب دیگر دارد
عهد حجری به چرخ نو جولانه

پیر خوش ما چراغ عالمتاب است
در غمزده تار و پود این ویرانه

حلمی دل شب به کوی یاران برخاست
احسنت بر این قیام و این میخانه

ساعت خوش نفسی، ساعت غوغا نفسی‌‌
ساعت مرگ دمی، وقت تماشا نفسی

ساعت رعد دمی، بعدِ دم رعد نمی
کم و افزون رقمی، هر چه و هر جا نفسی

سخن باده بخوان تا چو دم باد شوی
به دم باد روی سوی دلارا نفسی

نفسی روح شوی، در قدم نوح شوی
جان فراغت دهی از ساعت دنیا نفسی

آنسوی جام که از جام بدان بام رهی‌ست
بال پرواز کنی باز به بالا نفسی

گوش کن زمزمه‌ی هیچکسان در دل شب
سینه بگشا و بیا بزم مهیّا نفسی

روح بخشنده شو تا ذرّه‌ی خلّاق شوی
وارهی از قفس چرخ و چلیپا نفسی 

دیوک وهم چو بر دامن میخانه رسید
چَمرُوش عشق بخوان حلمی شیدا نفسی

به صد هزار آینه مرا به صد هزاره بین
طلوع عاشقانه را تو صدهزار باره بین
 
تو جسم خاک بینی‌ام، منم عنان آفتاب
نهان صدا بزن مرا، شبانه آشکاره بین
 
سرود باده می‌زنم به زخمه‌ی پیاله‌ها
به شب چو مست می‌روی مرا به جان ستاره بین
 
مرا خراب بینی و سفیر بی‌کرانه‌ها
چه مانده‌ای به ناکجا؟ بیا مرا دوباره بین
 
الا تو روح مستطاب به جان خفته در حجاب
به روشنی بی‌حساب بیا مرا نظاره بین
 
به حرف تام و صوت و نام بیا بگیرمت ز دام
بگو سلام و عشق را تو صدهزار کاره بین
  
به خاک حلمی قریب گذر چو می‌کنی دمی
فرشتگان عشق را به سجده‌ی هماره بین

باز همان شاه و گداییم ما
باز یکی‌ایم و سواییم ما

چرخ چو دوری بزند باز هم
بی تو پی بند و هواییم ما

دست تو باید بزند قیدها
ورنه به اقیاد قضاییم ما

باز یکی نام و یکی نامجو
بی تو به کلّی به خطاییم ما

صوت تو چون در رگ آواز نیست
تارزن ختم و عزاییم ما

مفتخرانیم به هیچی نو
بس که به تقلید دغاییم ما

ملّت اندوهی پر های و هوی
بنده‌ی اقطاب ریاییم ما

واعظ مغرور فتوحات خویش
هیچ نکردیم و به جاییم ما

حرف خدا حرف نو و کهنه نیست
گوش کن این قصّه کجاییم ما

هیچ مرو دوست سوی غرب و شرق
چون که سر گنج خداییم ما

حلمی از این میکده‌ی راستی
هیچ کسی دید چراییم ما؟

با سرکشان نشستم تا جان ز تن بر آرم
آن جامه‌ها بپوشم، این پیرهن در آرم

شهلای شهر جادو در خواب دوش دیدم
گفتا تو همّتی کن، من نیز لشکر آرم

هر سو نظر فکندم جز دشمنان ندیدم
پس تیغ در کشیدم این قصّه‌ها سر آرم

این چرخ هشت و چاری وین گردش نزاری
یک آن چو پر بگیرم در روح پرپر آرم

هستی دمی نیرزد،‌ شرمم چنین نشستن
باید به وصل دیگر عزمی تناور آرم

از آدمی نخیزد یار نجات گشتن
من خود اسارت خود در خویش آخر آرم

درویش خویش گشتم تا نام دوست گیرم
هر نام چون بدادم زین گفت بهتر آرم

حلمی به کار مستی باید شکار رفتن
شاید که صید حیران تا جام احمر آورم 

خانه‌ی سکوت و پنهانی، گوشه‌ای که واژه می‌رانم
سوی من مگیر از آدم، خالی از غبار انسانم

 
روحم و ستاره می‌چینم در دیار هیچ تاییدن 
عاشقم خدای می‌ریسم، وارث خدای پنهانم

هر کسی به راه خود باید کار و بار خویش دریابد
سوی من میا کلامم خوان، بیش از این سخن نمی‌دانم

کافری که عشق می‌ورزد، مومنی که کبر می‌کارد
اوّلی به جان جانانم، دوّمی به تیغ عریانم

سگ‌صفت شو خاصْ بخشنده گر سوی خدای می‌جویی
ای مطیع نفس شیطانی شیخ و شر به خود نمی‌خوانم

شاهدا به عشق بازیدن بهتر از به وصل یازیدن
من دگر برون نمی‌دانم چون رسیده باده در جانم

قرنها به خود بجنگیدم، اهرمن ز ریشه‌ها چیدم
خویشها به خاک و خون دیدم، حالیا عروج رخشانم

در سحر به چنگ بالایان سینه‌ام ز عشق می‌جوشید
نور و نار دوست می‌پاشید از دهان و دست و دامانم

حلمیا به دست آیینه، ای صیاد صوت دیرینه
نور ده به دشت پرکینه، تازه کن عبور رقصانم

عشق شده‌ست کار ما، جوخه و کارزار ما
هر که بگفت عاشقیم هیج ندید یار ما
 
دوش کنار بسترم یار چه جلوه می‌نمود
گفت چه مانده‌ای دلا؟ باز بیا کنار ما
 
باز کرانه رفتم از کران بی‌کرانه‌ها
صوت به غرّشی مرا برد بدان دیار ما
 
من که ز وصل مانده‌ام روی زمین به سالها
در همه آسمان او شهره شده‌ست کار ما
 
هر چه بخواست را بگفت از قلم و زبان من
ماهوش خیال ما، ساقی گلعذار ما
 
شاهد فصل و خوابها باز به وصل می‌رسد
خوابرُوان کجاستید؟ باز رسد بهار ما
 
صبح نخست دیده‌ایم حال شب پسین چه باک
نیست شویم و پارپار از مه هستپار ما
  
حلمی از این پیاله‌ها باز به عاشقان رسان
روح غزل دمیده شد ازدم مُشکسار ما

وقت شب، سوسوی دم، در کوی بی‌سوی عدم
چاره شد کار خوشان در هشتِ ابروی عدم

شد سزا را ناسزا، هم ناسزا را صد سزا
هی‌هی چوب ددان شد نیست با هوی عدم

ای خوشان با ناخوشان! امشب شب پرواکُشان
شیر وحشی رام بین با بوس آهوی عدم

های من در نای می در گردش یاسای می
خواب بُد مستی و در رویا بشد کوی عدم

مست، بیدار آمد و زاهد نه لیکن این پلشت
بی شریعت نوش باید جام دل‌شوی عدم

حضرت وقت خودم در وقت نابرپای دل
ملحدانه وصل با حق من خداجوی عدم

حلمی از اسرار حق زان توش و زاد ماه گفت
با مسیحان، شام دل، در برج و باروی عدم

ز چرخ کهنه عاقبت رهایی‌ات میسّر است
نگاه کن که ظلمت شبانه رو به آخر است
 
سریر جاودانگی بر آ که تکیه بر زنی
صبور بوده‌ای، کنون ستاره‌ی تو بر سر است
 
خیال شک برون شده ز تخته‌بند کالبد
به خامشی چو رسته‌ای یقین تازه در بر است
 
تو شکر کن خدای را که بانگ فتح بشنوی
طنین رستگاری‌ات ز سوز و ساز باور است
 
سفیر روح را نگر ز شش کران بیکران
که صوت عاشقانه‌اش چه سان نشاط‌آور است
 
بخند و خوش نشین دگر که آسمان تازه‌ات
ورای چرخ کهنه‌ی هزار پرّ بی‌پر است 
  
الا تو حلمی غریب که مرگ ها سزیده‌ای
بیا که حکم وصل نو کنون به دست داور است

به کار واژه‌پردازی نباشد شعر، می‌دانی
فقط عشق است در میدان، کلام عشق می‌خوانی
 
درون جان ویرانت هنوز ار مانده دانگی نور
بخوان این خطّ جادوگر ز شعر ناب ایرانی
 
شب میخانه رخشان است، بیا تا جام برگیریم
رهایت سازد این جرعه تو را ز اقران تحتانی
 
چه از ارکان بی‌جان طبیعت جلوه می‌خواهی؟
سرشت باده پیدا کن که پیراهن بدرّانی
 
سر پیمانه سویت شد که دیگر وقت رسوایی‌ست
بکش پس پیشتر هویی که یارت آید او آنی
 
سوی این مردم خفته که جز مردن نمی‌دانند
تو بذر زندگی افشان ز باغ روح یزدانی
 
الا ای جام دیرینه کجا آن ساقی سرخوش
کز آواز بلورینش دل ما را بپرّانی
  
شه نادیده فرماید که حلمی دیده آذین کن
که شب سوی تو می‌گیرد دلارامت به پنهانی

به جان‌سختی نصیب ماست رویای امان بردن
لطیفان نور می‌دوزند و رویا نیست جان بردن

به شب پیدا کند ما را دلی که راه می‌داند
دروس ماه می‌خواند به سودای نهان بردن

ره از بی‌راه خود جوید که کار رهروان این است
میان دشت بی‌حدّی دل از دشت میان بردن

تمام خویش می‌سوزد، تمام خویش می‌بارد
دل نو سینه می‌کارد به سوی لامکان بردن

به مهمانی بالایان که پایین بزم ایشان است
دل از جام تو پر کردن، ز چشمان تو نان بردن

سلام ای پیر افتاده که خاک از تو فروتن شد
چنین گوهر شدن یعنی دو صد خلقت زمان بردن

تمام روح پاشیدن، دل از معنی تراشیدن
قماری سخت جانانه به عزم بیکران بردن

سراپای دلم مست است و از صوت تو می‌رقصد
نه سر نه دل نه پیمانه بدین آتشفشان بردن

"تو را تا ناخدا گشتن، خدا دیدن خدا هَشتن
بباید تا سحر هر شب دو باری کهکشان بردن"

به حلمی گفت و لامذهب به کوی باده‌بازان شد
به عزم آسمانها را به تشت می‌کشان بردن

بر تو خوش این لحظه که آزادی‌ات
رج زده بر حادثه‌ی شادی‌ات

بر من و ما این همه بیجا گرفت
گفت تو و هست خدادادی‌ات

ثانیه‌ای بود و به مستی گذشت
از می پرواکُش دامادی‌ات

وصل چه وصلی که دم آتش است
سینه‌کِش کوره‌ی الحادی‌ات

گفت خدا دوش که من نیستم
کشت مرا شیوه‌ی اضدادی‌ات

داد زدی سوی عدالت که هست
مهدی پنهان‌شده! کو هادی‌ات؟

شوخ منم کز شب تو آگه‌ام‌
لیک نگویم سِر بیدادی‌ات

حلمی پیداشده در ناکجام
دست خوش ای عشق به صیّادی‌ات

ماه نو و راه نو و آه نو
فارغم از شمسی و میلادی‌ات