سرای حلمی

من در خود و خود اعانه از تو
من بی همه، آشیانه از تو

این من که زنم دم از دمانش
یک شعله‌ی عاشقانه از تو

ما بی‌همگان زبان ندانیم
این صحبت ناگهانه از تو

صافی سخن که روح ریزد
نایش ز تو و زبانه از تو

دیشب قمرم به رقص برخاست
دیدم قر سرخوشانه از تو

آنگاه سکوت محض بر شد
از نو خمشی خانه از تو

حلمی ز تو روی خویش پوشید
تا رخشش مهوشانه از تو

این زمین با حاکمان نوبرش
کرده انسان را به هر دم نوکرش

گفت با دل راه آزادی بجو
ابتدا این بود و این هم آخرش

نوحه‌خوان این شب دیرین مشو
غم مخور از شیوه‌ی غم‌پرورش

این چنین بوده‌ست و خواهد بود و بس
با خوشانِ بنده‌ی خیر و شرش

بندها باید از این زندان گشود
رست باید همچو توفان از برش

گفت حلمی با خموشان نطق شب
تو ببین کو مردم و کو منبرش

سرّ خاموشی، سخن‌ها بی‌شمار
در سخن این رازهای بی‌قرار

هر چه پنهانی به گوشم می‌تنند
در خط سوّم ببینید آشکار

این سخن از غار خاموشی رسید
بشنوید ای دوستان رازدار

تا که بی‌پروا شود پروانه‌ای
بس زمانها از خزان و از بهار

راه ما را عارفی بشنیده‌ بود
عارفا برخیز این سوی نوار

راه عشق است و نه آسان می‌پزد
پخته را آنگاه درد بی‌شمار

کار سوزان دل دیوانه‌ای
درنیابد هیچ عارف هیچ بار

عاشقان آنسوی خطّ آخرند
نور هم آنجا نیابد هیچ کار

گفت حلمی چیست اسرار نهان؟
یار یارا یار یارا یار یار!

ای میان‌رفته بیا تا به میان بنشینی
در دلم نیم‌شبی باز عیان بنشینی 

مشق خم‌کردن جان دادی و سی سال گذشت
حال خوش باش که در قوس کمان بنشینی

بنده‌ی عشق کجا حجره‌ی زهّاد گرفت
گفت بهتر که به بازار و دکان بنشینی

گفتی و نیست مرا با دگران الفت حرف
اگرم حرف تو باشد به زمان بنشینی

متفرّق‌شده از خویشم و پیدایم نیست
تا بیایی به سر منبر جان بنشینی

گفتگوهای من و عشق به هر گوش رسید
بخت این بود که در گوش جهان بنشینی

حلمیا سهم تو از کون و مکان هیچکسی‌ست
تا که بر سینه‌کش هیچکسان بنشینی

بنیاد کهن به باد دادم تا نقش دوباره‌ای کشیدم
از محفل وهم چون گسستم در قالب خویشتن رسیدم
 
خاموش بُدم زبان گشودم از شیوه‌ی راه روشنایی
سیراب شدم ز چشم جادو کز چشمه‌ی ناکجا چشیدم
 
گفتا که ز جان گذشته باید بی نام و جهان و جان سفر کرد
گفتم که جهان و جان چه خواهم کان سرّ نهانی‌ات شنیدم
 
در دست بداد نوشدارو، گفتا که بنوش و یک نظر کن
زان جلوه‌ی روح‌پرورانه بی یک نظری ز خود پریدم
 
مجنون‌دل و ساده‌باورانه رفتم به سرای خامشی‌ها
صد صوت بیامد از نهانی، پنداشتمی که ناپدیدم
 
آن گه شد و از ارابه‌ی مرگ صد رشته ز نور محشر آمد
دیوانه و پاره‌پاره بی‌جان از جامه‌ی آدمی رهیدم
 
برخاستم و فرشته گشتم، از خویش و تبار جان گذشتم
چون نیک به خویشتن رسیدم نه جان و نه تن نه خویش دیدم
 
دیدم که چو از شدن گسستم بودای جهان بود هستم
آن لحظه چو نام داد دستم در خالی جان او خلیدم
 
پرسید که‌ای؟ شنیدم آن دم پرسنده منم: که‌ای؟ که‌ای تو؟
فریاد زدم به چرخ گردون: ای چرخ تو را من آفریدم
 
او هفت جهان روح بر کرد، من هفت فلک ز روشنایی
او خلقت و نام و جان بر آورد، من پرده‌ی آسمان کشیدم

دانی که ز چیست این خدایی؟ این قصّه‌ی مست آشنایی؟
حلمی چو به حقّ زنده دل بست من نیز ورا به حق گزیدم

آن را که تو را بد است دلدارش ده
چون خود به جمال دلکشی یارش ده
 
آنگه بکِشش به لطف و بر دارش زن
از دار پیاده کن سپس بارش ده
 
از باده پخته‌ات چنان خامش کن
چون خام شد عاشقانه آزارش ده
 
چون از خر عقل هرزه در خون افتاد
یک جام به آن خیال بیمارش ده
 
از بام ازل چنان نگونسارش کن
موسیقی سمّ اسب تاتارش ده
 
چون حال من خسته به تسخر می‌زد
یک پرده ز اوقات بدم کارش ده
 
از حلقه چو صد مرحله بیرون افتاد
یک جرعه ز می به جام پندارش ده
  
حلمی چو کلام زنده از حق می‌گفت
یک بار دگر رخصت دیدارش ده

این شب بی‌قرار بین، یک به قد هزار بین
از ره استتار رو، روح به اقتدار بین

این متوهّمان زار خواب گذار و راه زن
حشمت نور و صوت را نیک به انتشار بین

ملک خرابه‌زار چیست؟ بتکده و مزار چیست؟
غیبت بی‌بهار چیست؟ بر شو حضور یار بین

کودک اعتقاد را ترجمه‌ی بهار کن
معرکه‌ی جهاد را در دل بی‌گدار بین

امّت آخ و آه را تا به ابد وداع کن 
خلقت پابه‌ماه را در قدم دیار بین

آن همه حرف دود شد، بود ددان نبود شد
منبر خواب‌مردگان سربه‌سری غبار بین

باز زمان شاه شد، ظلمت گِل پگاه شد
دیو برفت و ماه شد، غایت انتظار بین

آن سوی شب نگاه کن، هر که بشد به راه کن
خواب جلال و جاه را خاصه به انفجار بین

حلمی از این دیار رو، یار شدی و یار رو
گمشدگان راه را در دم خود به کار بین

جان نمی‌خواند جز این آواز روح
در فلک پر می‌کشد با ناز روح
 
دل نمی‌گیرد سراغ خانه را
گر نباشد راه جز پرواز روح
 
خشت بر خشتی نهد بی دستمزد
سر بَرِ جانان زند همراز روح
 
خویشتن از خویش و تن خالی کند
تا تهی گردد نهان از آز روح
 
پرّ و بال از راز جان آراسته
بال خود بگشوده چونان باز روح
 
تا کز آهنگ فلک غوغا کند
سرخوش از آن لحظه‌ی آغاز روح
  
حلمی از این خلق دون آهی و بس
در طرب باز آ به رقص و ساز روح

موسیقی: Tchaikovsky - Hymn of the Cherubim

این رنج مرا چگونه هشیار کند
ناکار کند تا به سر کار کند

آزاد شو ای روح که در ساحت عشق
هر بند که جویی همه را پار کند

در بند تو آزاده‌ی افلاک منم
آزاد شود هر آن که‌ات یار کند

در محفل عشق خواب آرام مجو
بگزید تو را به راه بیدار کند

ای مردم روح کار آگاه کنید
گر خوار کند اگر که آزار کند

گر ترش کند روی و اگر تلخ شود
طعنت زند و دو ناسزا بار کند

زین روست که ترک خویش بیراه کنی
زین روست که بیچارگی‌ات چار کند

حلمی دل شب به کوب ناگاه پرید
دلدار چنین به کار وادار کند

موسیقی: Madredeus - O Pastor

حقیقت روی دیگر دارد اینجا
سر و بازوی دیگر دارد اینجا

همان قلب و همان خنجر، همان زخم
ولی داروی دیگر دارد اینجا

نه چون هوهوی درویشان خودبین
که آن هوهوی دیگر دارد اینجا

همان چشم و چراغ باستانی‌ست
ولی سوسوی دیگر دارد اینجا

مه تابنده‌روی لامکانی
کمان‌ابروی دیگر دارد اینجا

به چوگان‌گردی افلاک گردون
سوار و گوی دیگر دارد اینجا

به صید خاص ارواح الهی
زرین‌گیسوی دیگر دارد اینجا

چه از ناز و نظر افسانه سازی؟
که آن شه خوی دیگر دارد اینجا

به حلمی گفت و از منظر برون شد
خدا را کوی دیگر دارد اینجا

بشنوید ای دوستان این قصّه‌ی کوتاه را
آتشی تا برکشم این دولت بیگاه را

صحبت حق در نیابد خلقت افسون‌شده
زین سبب در پرده باید کرد روی ماه را

عشق را با مردم محزون نباید گفت فاش
چون که غارت می‌برد گنجینه‌های شاه را

گرچه هرگز رازها از سینه‌ها بیرون نشد
با همان روی سخن رفتند هر بیراه را

چشمه‌ی زمزم نجوشد جز به رنج رهرویی
آب شیطانی ولی سر می زند هر چاه را

خلقت این کهکشان جز عنصر تاریک نیست
کودک غافل ولی پوید ره دلخواه را

حلمی از خون دل آن سوی فلک بیدار شد
رنج‌ها آغوش کن گر طالبی الله را

موسیقی: Ali Qazi - Supplication