سرای حلمی

بالا برو بالا برو، بالا و بالاتر برو
زین هم گذر زان هم گذر، آنجا و آنجاتر برو

ساکن مشو بی خود برو تا خانه‌ی هدهد برو
از من شنو بی من شنو هر لحظه برپاتر برو

بست است پاها باز کن، راه طرب را ساز کن
این عقل پای‌افراز کن، امشب پرآواتر برو

نور این رهت روشن کند، موسیقی‌ات ره می‌برد
موسیقی جان گوش کن، آنگه به دریاتر برو

جان بر سر امواج ده، هر چیز خواهد باج ده
بشکاف این بحر طویل، این‌بار موساتر برو

عشقت بجو صحن برون، صحن درون را راه رو
راه درونی می‌روی، فرد و فریباتر برو

بسیار از ره می‌برند، در قامت حق می‌سرند
این هم دمی باشد ولیکن تو شکیباتر برو

توفان ز وحشت می‌دمد، اسبان ظلمت می‌رمد
بینی فلک را می‌خمد، بخروش و غوغاتر برو

این بگذرد آن بگذرد، این جان ز صد خوان بگذرد
خاموش باش و لب گز و پنهان به حاشاتر برو

حلمی نگفت از خود سخن، لب جفت و بیرون از بدن
شب بود و روحِ لامکان فرمود لالاتر برو

من آن روحم که مأوایم جهان خوابها باشد
رفیقم باده و ساقی و یاران خدا باشد
 
به کام ماست ار دنیا خراب و مست می‌گردد
که مستی کار ساقی و خرابی کار ما باشد
 
شبی گر خفتی و دیدی سحرگاهی نمی‌آید
سحر در آستین ماست، اگر دانی چرا باشد
 
من و می هر دو یک روحیم که در پیمانه‌ها گشتیم
خلاف مهر و آیین است ز جانان جان جدا باشد
 
سلامی کن در این حلقه، سلامت پاسخی دارد
بکش پیمانه تا هستی که این مستی روا باشد
 
عدم شو نیست شو کامشب نبودن خاصه پیدایی‌ست
برون را وارهان اینک که هستی در خفا باشد
  
خیال مست حلمی بود که از پیمانه‌ها می‌رفت
مپنداری که مأوایی به جز پیمانه‌ها باشد

گذر ز ارتفاع رنج به می میسّر است، هان!
بنوش و درگذر از این فراز و شیب در میان
 
خلاصه‌ات بگویم ای دلی که دربه‌در شدی
پیاله رهنمای توست و یار ناخدای جان
 
سرود خوش بخوان که شب هزار حجله می‌برد
حجاب می‌درد پری ز هفت پرده‌ی نهان
 
نفس غنیمتی شمر که قیمتی نبخشدت
زمین به کان بی‌حساب، فلک به چرخ رایگان
 
شعور باده کشف کن که رازها گشایدت
وگرنه عقل زورقی‌ست به‌گل‌نشسته در گمان
 
ملال‌زار منطق و منم‌منم کنار نِه
بدانگه از شب سیه عروج می‌کنی چنان
 
بیا که کاروان شه به اذن باده می‌رود
پیاله راه آسمان نشان دهد به آن نشان
 
به مشت آب و خاک و کان چه فخر و منزلی و جان؟
مقدّر است راه تو، اراده چیست؟ پر کشان!
  
ز خوابگاه باده و خیال پخته حلمیا
پیاله سرکش و جهان به گور خویش وارهان

موسیقی: Niyaz - Beni Beni

شنو آواز پیمانه چه بشکن‌بشکنی دارد
دل مخمور دیوانه چه بشکن‌بشکنی دارد

شب هجرست و لیکن غم ز دست باده رقصانست
غم عشق پریشانه چه بشکن‌بشکنی دارد

سخن نو گشت و بیماران دوای کهنه می‌جویند
ستون و تخت ویرانه چه بشکن‌بشکنی دارد

حدیث عقل می‌خواند فقیهی در سرای ما
صراط مهر و پیشانه چه بشکن‌بشکنی دارد

حدیث عشق می‌گویم مگر بشنید و یاری دید
که در این کنج میخانه چه بشکن‌بشکنی دارد

یقین دارم که روزی دل ز چنگ دیو بردارد
ببیند روح مستانه چه بشکن‌بشکنی دارد

به حلمی گفت و رقصان شد به گرد خویش جانانه
عجب این یار دردانه چه بشکن‌بشکنی دارد

با نام خداوند پرآوازه‌ی جام
کز نور و صدا داد مرا جامه‌ی نام
 
زان حقّ هماره جان به پرواز برم
بیدار کنم مردم خاموش ظلام
 
ماهیّ‌ام و در چشمه‌ی دل رقص‌کنان
پروانه‌ام و شعله‌صفت، دام‌به‌دام
 
سرمایه‌ی درویشی خود خرج کنم
از برکت جام یار و زین باده‌ی خام
 
هر شب چو به معراج روم تا رخ دوست
صبحانه شراب تو زنم حسن ختام
 
نذر من دیوانه‌ی محتاج چه شد
زان باده که بردم از لب یار به کام؟
 
پیمانه‌کشم، از من دیوانه مپرس
زین گردش بی‌پایه و این نسخه‌ی عام

رمزی و کلیدی به در و منزل ماست
بر هر که بخواند این خط راز سلام

حلمی که ز قسمت تو این جام گرفت
در حلقه‌ی مستان شد و پیوست به جام

دیده ز ایّام گیر، زین همه بالا و زیر
گوشه‌رو چون روح باش، گنج غنیمت پذیر
 
جلوه‌ی جادویی از خلوت رویا گزین
غرقه شو و راه بر زین جَرَیان کبیر
 
ساقی بحر ازل باز پیام‌آور است
بازگشا جان خود بر کلمات عبیر
 
ثروتم از باده‌ایست کز نفسش می‌زنم
این دم نیلوفری بی غم چرخ اجیر

باز پلنگان شب پنجه نمودند تیز
حمله به جان می‌برند، هان که مگردی اسیر
 
دیده به دریا کش و غرقه‌ی این آب شو
نام تمنّا کن از آن دل روشن‌ضمیر
 
گوش بشوی و نگر، چشم گشای و شنو
با همه اعضای روح بر شو از این جسم پیر
  
چشمه‌ی آب حیات چیست به پا می‌رود؟
باز که حلمی ماست وین غزل بی‌نظیر

چو غزل ز شه دمیده‌ست همه بیت شاهوار است
ز زبان عشق بشنو غزلی که شاهکار است
 
چه گمی میانه آخر؟ به کناره‌ها عیان شو
که کنار آسمان‌ها سر از این میان تار است
 
چه ستارگان بدانند به چه قصّه و چه کاری؟
فلک و جَه و جلالش چو تو در رسی غبار است
 
همه دانه قسمتم شد به تو دام قاره‌گستر
همه قامتم بلورین ز شکوه انتظار است
 
به شکار لحظه افتاد نفس هزاره‌هایت
قسم ای هزار گیسو که یکت به از هزار است
 
چو به مَد به خود کشانیم همه جزر خویش گردم
به زمین چگونه افتم به دلی که جذب یار است
 
صف عاشقان ببینم چو تو زلف برگشایی
ز شب سیاه هر یک سوی خانه و دیار است
 
چه اگر سخن بچینم؟ تو میانه در غیابی
غیبت حبیب کردن همه سود آشکار است
 
چو غزل ز شه دمیده‌ست همه بیت شاهوار است
برو حلمی از میان خیز که تو را نه هیچ کار است

می‌رویم ای دل به سوی جنگها
خوش‌خوشان با رنگها آهنگها

می‌رویم ای دل که کارستان کنیم
در میان غلغل نیرنگها

می‌رویم آنجا که هر سو آتشست
نیز ما هم شعله‌کش فرسنگها

مردمان هر سو به صورتهای زشت
دستهاشان سوی ما پر سنگها

مذهبی و فلسفی و دانشی
هر سه‌شان با دامنی پر انگها

هیچ کس در جبهه‌ی عشّاق نیست
جز سران بیدل و دلتنگها

کارزاری خوش ز طوفانهای عشق
قلبهامان هر سویی آونگها

ای دل دیوانه زیبا نیست این
مجمع دیوانه‌ها و شنگها؟

حلمی از هفت آسمان بالا نشست
بر زمین هر چند همچون لنگها

هم اوّل تاریخ تو، هم آخر تاریخ تو 
محفل به محفل دم به دم بر منبر تاریخ تو

هم سجده‌ی محراب تو، هم چرخش مضراب تو 
هر صحنه‌ای هر گوشه‌ای بازیگر تاریخ تو

آن مغرب خودخواه تو، این مشرق گمراه تو
هر چشمه‌ی خون‌گشته بر خاکستر تاریخ تو

در روح چون برخاستم دیگر زبانم کور شد 
چون دود من بر آسمان، در مجمر تاریخ تو

با من ز راز عشق گو، فردا مرا در کار نیست 
در رفته از ادوار من، در هر سر تاریخ تو

بی مرز در هر آسمان، از قلب حق تا بر زمین 
هم این ور تاریخ تو، هم آن ور تاریخ تو

آن خنده‌هایت، مرحبا! دیوانه‌ام، دیوانه‌ها! 
حرف از زبانم پر کشید، ای کافر تاریخ تو

وه این شب بی‌انتها، معراج ما، معراج‌ها! 
حلمی سخن را خواب کن، بگشا در تاریخ تو

کار از روش خفایی ماست
بنهفتن پارسایی ماست

ما را ز برون چو خود ببینند
این حربه‌ی آشنایی ماست

خلق آمد‌ و‌ شد به خویش دارد
دل قاصد بی‌صدایی ماست

نازاده کجا توان بمیرد
خاموشی ما خدایی ماست

این خرقه ز بوی باده مست است
این مستی ما همایی ماست

جانم شرف شراب دارد
این جام به همنوایی ماست

آنی که فلک ز اِنس دزدید
در هیبت ناکجایی ماست

ای عظمت آرمیده برخیز
در خویش که راه غایی ماست

حلمی سخن ستاره بسرود
این قول و غزل رهایی ماست

با خویشتنم جنگی‌ست، جنگی نه که نیرنگی‌ست
هر رنج که می‌بینم زین خویشتن سنگی‌ست
 
سرمازده‌ام زین باد کز معبر مرگ آید
جان گیرد و خوش باشد کز ساز خوش‌آهنگی‌ست
 
رخصت ندهد دل را تا بار گران بندد
جادوگر خصم‌آگین بر مسند و اورنگی‌ست
 
باری نگرانم آه زان دیده‌ی سحرآلود
زان صوت هلاکت‌بار کز هلهله‌ی زنگی‌ست
 
ای عشق نجاتم ده، یک جرعه حیاتم ده
که این هیبت ناهنگام خاموش ز هر رنگی‌ست
 
ویرانم و می‌رانم در آتش آن چشمان
می‌سوزم و می‌خوانم از جان که بر آونگی‌ست
  
بیرون شو ازین اوهام، حلمی نفسی می‌کش
این جنگ که می‌بینی، جنگی نه که نیرنگی‌ست

چون تو شکر این جهان نداند
کشتی چو تو آسمان نداند

ما رشته چنان به عشق بستیم 
آن‌گونه که ریسمان نداند

آوازه‌ی ما بهشت پر کرد
اوصاف من و تو جان نداند

سلطان حقی و لازمانی
پنهانی تو مکان نداند

این منتقدان خام وا نه
چون حضرت دل گمان نداند

صد نکته ز تو غلط بخوانند
آنی تو که نکته‌خوان نداند

در پاسخ طعن عشق، جانان
جز ضربه به استخوان نداند

دائم به نماز عشق، حلمی
حتّی خبر اذان نداند

موسیقی: Idan Raichel - Out of the Depths