در دوگانه ی ظالم و مظلوم، برده دار و برده، ستمکار و ستمدیده، فریبکار و فریب خورده، شرور و قربانی، قدرتمند و ضعیف، توانمند و مستضعف، اگر به دنبال یافتن مقصّرید، تقصیر مظلوم است، تقصیر برده، ستمدیده، فریب خورده، قربانی، ضعیف و مستضعف است. همواره تقصیر از آن حقیر و سرکوفت دیده است.
چرا که این عالم تقسیم وظایف است. وظیفه حکم می کند که شرور، شرّ براند، زورگو زور بگوید و ستمکار ستمکاری کند. اگر خیر همواره خود را قربانی می پندارد، تقصیر از سر ضعف اوست. نباید ضعیف بود، خیر ضعیف همان شرّ است؛ شرّی واداده، بی رمق و از پا افتاده. شروران را بهر تربیت نیکان آفریده اند، چنانکه موانع را بهر پشت سر نهادن. پیچ و خم راههای سخت بهر نرم کردن ذهن و جان و روان متعصّبان و متحجّران است و آن کس که نرمی نمی پذیرد خاک می شود و به هوا می پاشد.
وظیفه ی شرّ بیدار کردن خیر خفته است.
شرّ شتاب می گیرد تا هر چه سریعتر خفتگان را از خواب غفلت بیدار کند.
شرّ را ستایشی نیست و شیطان را هیچ احترامی بهر آنچه به جان نحیفان عالم روا می دارد. چرا که شرّ آنگاه که حریف خویش بر زمین افکند خواهان ستایش خویش است و ستایندگان شرّ، بندگان شرّ و شرورانی نوزاییده اند. هر که هر که را ستایش می کند برده و در کار اوست. باری غیوران، مبارزان اند و پوزه ی شرّ به خاک می مالند و شانه های شیطان به زمین می کوفند و بر فراز او اوج می گیرند.
پس ای ضعیف تقصیر توست که ضعیفی و نه مشتهای قدرتمند ِستمکار و بر توست تا مبارزه کنی و قدّ بکشی و آنگاه نیز که به قدرت خویش دست یازیدی، بر توست تا تواضع پیشه کنی و با ضعیفان یار و با ستمکاران همواره عدو باشی، ورنه تو نیز به خدمت شرّ درآمده ای و ماران شرّ بر شانه های تو روییده اند. ای مستعضف دیروز که امروز بر ضعیفان گردن می کشی، تو به حلقه ی شروران پیوسته ای. و ای ظفرمند خوشدل که بر گردن شرّ پانهاده ای و با ضعیفان نیز یار و یاور و هم آوایی، تو در حلقه ی غیورانی و عشق تو را فراخوانده است.
حلمی | کتاب لامکان
